چرخه زندگی فازهای مثبت و منفی NAO و اثر آن بر تغییر کمیت‌های دینامیکی بر روی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران

2 دانشیار مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران

چکیده

 نوسان اطلس شمالی (NAO)  به عنوان یکی از مدهای تغییرپذیری با مقیاس زمانی  بلند، می‌تواند به عنوان ابزاری برای پیش‌بینی در مقیاس‌های ماهانه و فصلی برخی کمیت‌های هواشناسی مورد استفاده قرار گیرد. در این تحقیق تغییرات برخی کمیت‌های هواشناختی در چرخه زندگی NAO بررسی می‌شود. برای این منظور برای زمستان سال‌های 2011-1950، دوره‌های NAO مثبت و منفی مشخص شده، سپس میانگین پریشیدگی دمای hPa  800، ارتفاع ژئوپتانسیلی و تاواییhPa  500، و باد مداریhPa  300  نسبت به میانگین 20 روزه چرخه زندگی NAO محاسبه شده است. نتایج نشان می‌دهند، میانگین دمایی بر روی ایران در دوره‌های NAO مثبت و منفی، همچنین الگوی گردش بر روی شمال‌شرق اطلس، اروپا و شمال آفریقا تقریبا عکس یکدیگر است. هم‌چنین چرخندهای بیشتری از ایران در دوره NAO مثبت  گذر کرده و باد مداری در این دوره در قسمت جنوب‌غرب ایران قوی‌تر است. پریشیدگی کمیت‌های ذکر شده نسبت به میانگین بلندمدت زمستان در سه دوره 10 روزه قبل و بعد از روز صفر برای منطقه ایران محاسبه شده است. نتایج نشان می‌دهند که در دوره مثبت، میانگین پریشیدگی دما و ارتفاع ژئوپتانسیلی (تاوایی و باد مداری) در منطقه  ایران کمتر (بیشتر) از میانگین بلندمدت و در دوره منفی، میانگین پریشیدگی دما و ارتفاع ژئوپتانسیلی (تاویی و باد مداری) در منطقه  ایران بیشتر (کمتر) از میانگین بلندمدت آن در زمستان است. در نتیجه در دوره NAO مثبت منطقه ایران سردتر بوده و چرخندهای بیشتری از آن عبور می‌کند. این تفاوت ذکر شده در دوره 30 روزه قبل از رویداد NAO وجود داشته و تا 10 روز پس از آن ادامه دارد. سپس به‌تدریج تا یک ماه پس از NAO تقریبا تمام کمیت‌های محاسبه شده به مقدار میانگین بلندمدت نزدیک می‌شوند و بی‌هنجاری دمایی بر روی ایران نیز از بین می‌رود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The lifecycles of the positive and negative phases of NAO and its impact on the variation of dynamical quantities over Iran

نویسندگان [English]

  • M Rezaeian 1
  • A. R Mohebalhojeh 2
  • F. Ahmadi-Givi, 2
1
2

مراجع

  1. Benedict, J. J., S. Lee, and S. b. Feldstein, 2004: Synoptic view of the North Atlantic oscillation. J. Atmos. Sci., 61, 121–144.
  2. Bo-Tao, Z., 2013: Weakening of winter North Atlantic Oscillation signal in spring precipitation over southern China. Atmospheric and oceanic science letters, 6, 248-252.
  3. Cullen, H. M., and P. B. de-Menocal, 2000: North Atlantic influence on Tigris-Euphrates streamflow. Int. J. Climatol., 20, 853 – 863.
  4. Dong, B., R. T. Sutton, and T. Woolling, 2010: Changes of interannual NAO variability in response to greenhouse gases forcing. Climate Dyn., 37, 1621- 1641.
  5. Eshel, G., M. A. Cane, and B.  F. Farrell, 2000: Forecasting Eastern Mediterranean droughts. Mon. Wea. Rev., 128, 3618–3630.
  6. Hurrell, J. W., 1995: Decadal trends in the North Atlantic oscillation: Regional temperatures and precipitation. Science, 269, 676–679.
  7. Hurrell, J. W., Y. Kushnir, G. Ottersen, and M. Visbeck, 2003: An overview of the North Atlantic Oscillation: Climatic Significance and Environmental Impact. Geophys. Monogr., Vol. 134, Amer. Geophys. Union, 1–36.
  8. Holton, J. R., 2004: An Introduction to Dynamic Meteorology. Elsevier Academic Press, 535pp.
  9. Jianqi, S., and Y., Wie, 2009: Contribution of the sea surface temperature over the Mediterranean-Black Sea to the decadal shift of the summer North Atlantic Oscillation. Advances in Atmospheric sciences, 26, 717 – 726.  

10. Johansson, A., A. G. Barnston, S. Saha, and H. M. Van den Dool, 1998: On the level and origin of seasonal forecast skill in northern Europe. J. Atmos. Sci., 55, 103–127.

11. Jung, T., M. Hilmer, E. Ruprecht, S. Kleppek, S. K. Gulev, and O. Zolina, 2003: Characteristics of the recent eastward shift of interannual NAO variability. J. Climate, 16, 3371 – 3382.

12. Masoudian, S.A.A.F., 2009: On relationship between precipitation of Iran and North Atlantic Oscillation. Geophys Res., 91, 3-18.

13. Nasr-Esfahany, M., A. R. Mohebalhojeh, and F. Ahmadi-Givi, 2008: The effects of NAO on some meteorological parameters over Middle East and South West Asia. Iran. J. Geophys., 2, 51-64.

14. Osborn, T. J., 2006: Recent variations in the winter North Atlantic Oscillation. Weather, 61, 353–355.

15. Vallis, G. K., and E. P. Gerber, 2008: Local and hemispheric dynamics of the North Atlantic Oscillation, annular patterns and the zonal index. Dyn. Atm. Oceans, 44, 184–212.

16. Yarahmadi, D., and G. Azizi, 2008: Multivariate analysis of relationship between seasonal rainfall in Iran with climate indices.  Geographl. Res. Quart., 62, 161-174.

 

 

پژوهش های اقلیم شناسی
دوره 1394، شماره 21 - شماره پیاپی 21
سال ششم / شماره بیست و یکم و بیست و دوم/ بهار و تابستان 1394
فروردین 1394
صفحه 21-30

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار