2024-03-29T06:07:28Z
https://clima.irimo.ir/?_action=export&rf=summon&issue=2421
پژوهش های اقلیم شناسی
2228-5040
2228-5040
1390
1390
5
امکان سنجی کشت پنبه در استان خوزستان
قاسم
عزیزی
محمود
داودی
ایمان
روستا
آگاهی از زمان و مکان مناسب کاشت، داشت و برداشت محصولات زراعی مختلف و شناخت شاخصهای اقلیمی ، این امکان را فراهم میسازد تا از منابع آب و خاک استفاده بهینه شود. در حال حاضر در نتیجه ابداعات جدید پنبه 48% از محصولات نساجی را به خود اختصاص داده است. برآوردها حاکی از آن است که تولید پنبه کشور در حال حاضر، فقط نیمی از نیاز کشور را تامین میکند. به همین دلیل، واردات پنبه هر ساله ارز زیادی را از کشور خارج میکند. هدف از انجام این تحقیق بررسی شرایط محیطی و اقلیمی استان خوزستان در راستای نیاز های پنبه میباشد تا بتوان وجود یا عدم وجود پتانسیل کشت این محصول مهم را در این استان بررسی کرد. بدین منظور، از 11 عامل لازم برای کشت پنبه استفاده شده و نقشه هر یک از عوامل در محیط GIS تهیه شده است. برای تهیه نقشههای اقلیمی از دادههای 6 ایستگاه سینوپتیک (با پراکنش مناسب در سطح استان) استفاده شده است. در نهایت با اجرای پرسشگری در محیط GIS، با استفاده از مدل پیوسته وغیر جبرانی بولین، مناطق مناسب کشت پنبه در پهنه استان خوزستان استخراج و در مرحله بعد برای اولویت بندی مکانهای انتخاب شده از مدل تاپسیس استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که استان خوزستان با دارا بودن حدود 280000 هکتار اراضی مستعد کشت پنبه، میتواند یکی از قطبهای پنبه کاری در ایران باشد و در رفع نیازهای داخلی پنبه کمک زیادی نماید.
پنبه
استان خوزستان
مدل بولین
مدل تاپسیس
GIS
2011
09
23
3
18
پژوهش های اقلیم شناسی
2228-5040
2228-5040
1390
1390
5
ارزیابی روند تغییرات پارامترهای آگروکلیمایی موثر بر رشد مرکبات مطالعه موردی: شمال ایران
غلامعباس
فلاح قالهری
جواد
خوشحال دستجردی
مجید
حبیبی نوخندان
هدف عمده این تحقیق ارزیابی روند تغییرات پارامترهای آگروکلیمایی موثر بر رشد مرکبات در شمال کشور می باشد. برای این منظور داده های روزانه دمای کمینه، بیشینه، بارش و ساعات آفتابی 6 ایستگاه همدیدی واقع در نوار شمالی کشور از سازمان هواشناسی اخذ و از طریق آنها پارامترهای دیگر نظیر متوسط دما، دامنه دما، درجه روزهای رشد، مجموع واحد های حرارتی آفتابی و مجموع واحدهای حرارتی نوری در مقیاس ماهانه، فصلی و سالانه محاسبه گردید. در مرحله بعد، از آزمون روند من کندال و روش خطی برای محاسبه روند تغییرات پارامترهای آگروکلیمایی ذکر شده در فوق در مقیاس ماهانه، فصلی و سالانه استفاده گردید. نتایج این تحقیق نشان دهنده وجود روند افزایشی معنی دار در دمای کمینه، بیشینه و متوسط، روند کاهشی معنی دار دامنه دما، روند افزایشی معنی دار درجه روزهای رشد، مجموع واحد های حرارتی آفتابی و مجموع واحدهای حرارتی نوری است. متغیر بارش در تعداد معدودی از ایستگاه ها در مقیاس ماهانه دارای روند معنی دار در سطح 5 درصد می باشد و در مقیاس فصلی و سالانه دارای روند معنی داری نمی باشد.
آزمون من کندال
روش خطی
درجه روزهای رشد
مجموع واحدهای حرارتی آفتابی
مجموع واحد های حرارتی نوری
2011
09
23
19
38
پژوهش های اقلیم شناسی
2228-5040
2228-5040
1390
1390
5
مطالعه همدیدی الگوهای جوی حاکم بر روی تهران در روزهای با آلودگی بسیار شدید هوا
عباس
رنجبرسعادت آبادی
ابراهیم
میرزایی
آلودگی هوای کلان شهرها یکی از مشکلات اساسی زیست محیطی است. هرچند که عوامل متعددی در ایجاد آلودگی هوا نقش دارند اما مهمترین عامل کنترل کننده توزیع و پراکنش آلودگی هوا, سامانههای جوی هستند. در این مطالعه ویژگیهای همدیدی سامانههای جوی که منجر به رخداد آلودگیهای بسیار شدید طی 10 ساله اخیر در تهران گردیده، بررسی شدهاست. برای این منظور از دادههای شاخص استاندارد آلودگی (PSI) هوای تهران و دادههای تحلیل نهایی با تفکیک افقی یک درجه استفاده شد. در دوره مورد مطالعه فقط 4 حالت بوده که آلودگی هوای تهران از نظر غلظت گازی در شرایط بسیار ناسالم (PSI>200 ) قرار داشته است. نتایج نشان میدهد که الگوهای فشاری برای روزهای با آلودگی بسیار شدید در تهران هر چند در فصول مختلف روی داده، اما شباهتهایی از نظر نوع سامانه و محل استقرا آنها وجود دارد. در همه موارد استقرار سامانه پرفشار بر روی زاگرس و جنوب البرز و کم فشار حرارتی در نواحی شمال البرز همراه با پرارتفاع سطوح میانی جو، شرایط کمبادی و کاهش بسیار شدید عمق لایه مرزی(حدود 50-200 متر) در تهران از ویژگیهای مهم این سامانهها میباشند.
آلودگی شدید هوا
سامانههای جوی
شاخص استاندارد آلودگی
تهران
2011
09
23
40
56
https://clima.irimo.ir/article_14042_45bf90310bc6d4753f0a3f543ee2f4bb.pdf
پژوهش های اقلیم شناسی
2228-5040
2228-5040
1390
1390
5
بکارگیری مدلSDSM جهت ریزمقیاس نمائی داده های GCM بارش و دما مطالعه موردی: پیشبینیهای اقلیمی ایستگاهی در ایران
سینا
صمدی نقاب
مجید
حبیبی نوخندان
فاطمه
زابل عباسی
بکارگیری روشهای جدید در حل معادلات جوی و در اختیار داشتن پیش بینی های اقلیمی با توجه به ماهیت بازه زمانی طولانی مدت آنها، نقش بسیار ارزندهای در مدیریتهای کلان ایفا مینماید. ولیکن در بازه زمانی دراز مدت بدلیل محدودیت جدی در قدرت تفکیک مکانی، قادر به پیشبینی آب و هوای واقعی در مقیاس ایستگاهی و خرد مقیاس نمیباشد. لذا جهت بکارگیری خروجی مدلهای اقلیمی تمام کرهای و دستیابی به قدرت تفکیک فضائی کم، روش ریز مقیاس نمائی مورد استفاده قرار گرفته که به دو دسته آماری و دینامیکی و گاها تلفیقی از آن دو تقسیمبندی میگردند. در این میان صحت سنجی دادههای ریزمقیاس شده جهت تحلیل پیشبینیهای درازمدت بعنوان یکی از پارامترهای اساسی در کسب دقت این گونه مدلها از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این تحقیق سعی گردیده تا با انتخاب کل منطقه کشور و ابتدا برای 41 ایستگاه منتخب کشور که دارای آمار اقلیمی 41 ساله (2001-1961 میلادی) میباشند، خروجی مدل اقلیمیHadCM3 تحت سناریوی اقلیمی A2 که یکی از محتملترین سناریوهای انتشار میباشد، توسط مدلSDSM که قادر است خروجی مدلهای گردش عمومی جو را به مقیاس ایستگاهی تبدیل نماید، ریزمقیاس گردد. سپس با استفاده از روشهای آماری و بدست آوردن ضرائب وزنی دادههای ریزمقیاس شده و دادههای پایه را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و واسنجی مناسبی از آنها ارائه گردد. نتایج بیانگر آنست که بین مقادیر ریزمقیاس شده بارش، دمای حداقل و حداکثر و مقادیر واقعی آنها تفاوت معنا داری با خطای بحرانی 05/0 وجود ندارد و بازه اطمینان دادهها مشتمل برمقدار صفر است. لذا بکارگیری دادههای ریزمقیاسشده مدل جهت بهینهسازی دادههای آینده در مقیاس ایستگاهی میتواند بصورت قابل قبول مورد استفاده قرار گیرد.
مدل گردش عمومیGCM
ریزمقیاس
سناریوهای اقلیمی
مدلهای اقلیمی
2011
09
23
57
68
https://clima.irimo.ir/article_14117_20568aef59511971020979cf7397b13e.pdf
پژوهش های اقلیم شناسی
2228-5040
2228-5040
1390
1390
5
ارتباط بین بارش های فصلی ایران و دمای پهنه های آبی منطقه ای
علی اکبر
رسولی
ایمان
بابائیان
هوشنگ
قائمی
پیمان
زوار رضا
در تحقیق حاضر با استفاده از تحلیل مولفه اصلی، الگوهای میانگین فصلی دمای سطح پهنه های آبی منطقه شامل دریاهای خزر، سیاه، مدیترانه، سرخ، عمان، عرب، خلیج فارس و بخش های شمالی اقیانوس هند استخراج گردید و ارتباط بین بارش های فصلی کشورمان با دمای سطح پهنه های آبی در دوره 2009-1980 محاسبه گردید. از طریق آنالیز مولفه های اصلی، 483 متغیر اولیه دمای سطح آب به کمتر از 10 عامل که بیش از 90 درصد واریانس کل داده ها را تبیین می کردند، تقلیل یافتند. نتایج نشان دادند که مهمترین کانون های تغییر در آبهای غرب اقیانوس هند در مجاورت سواحل کشور سومالی، سواحل جنوبی هند، شرق مدیترانه - دریای سیاه و شمال دریای عرب واقع شده اند و اقیانوس هند و دریای عرب اولین و مهمترین کانون تغییر در تمامی فصول سال بوده اند. پس از اقیانوس هند دومین کانون تغییر بر روی دریای مدیترانه واقع شده است. مشخص شد که بخش کمی از تغییرپذیری های فصل بهار (با 9/2 درصد واریانس) مربوط به دریای خزر می باشد. هرچند اقیانوس هند بعنوان مهمترین کانون تغییر در فصل تابستان می باشد، اما نقش دریاهای مدیترانه، سیاه و خزر در این فصل تقویت شده و به بعنوان اولویت دوم ظاهر می شود.
همبستگی بین مقادیر نرمال شده بارش های فصلی ایران با الگوهای میانگین مولفه اصلی دمای همان فصل نشان می دهند که بالاترین همبستگی های معنی دار مربوط به فصل بهار است، به طوریکه در این فصل تعداد کل ایستگاههای با همبستگی معنی دار 105 ایستگاه از کل 141 ایستگاه می باشد که معادل 75 درصد کل ایستگاههای مورد مطالعه می باشد. میانگین همبستگی های معنی دار در فصول پاییز، زمستان، بهار و تابستان به ترتیب 9/42، 7/42، 1/47 و 1/44 درصد می باشد. بنابراین بخش قابل ملاحظه ای از تغییرپذیری های بارش کشورمان به دمای میانگین سطح پهنه های آبی منطقه وابسته است.
بارش های فصلی
پهنه های آبی منطقه ای
ERSST
ایران
تحلیل عاملی
2011
09
23
70
92
https://clima.irimo.ir/article_14118_9828c3ffc45e39a518341cc73086076d.pdf
پژوهش های اقلیم شناسی
2228-5040
2228-5040
1390
1390
5
صحت سنجی خروجی مدل SWAN با فراسنج های اقلیمی شاهد
مجتبی
ذوالجودی
سیده مژگان
قاضی میرسعید
پیش بینی وضع دریا و نقش آن در حمل و نقل دریایی، کشتیرانی، شیلات ، صیادی و نیز در امور تخصصی بر همگان روشن است. با بهره گیری بهینه از مدلهای مختلف و شناخت از میزان صحت و دقت آنها، می توان گام هایی موثر در جهت تحقق این مهم برداشت . یکی از مدلهایی که مطالعه تحقیقاتی در مورد آن مفید می باشد، مدل SWAN است و برای ارزیابی عملکرد این مدل از نظر اجرایی و علمی، مطالعه در خصوص راستی آزمایی محصولات آن لازم است. در این مطالعه ، خروجی ارتفاع و تناوب موج حاصل از اجرای مدل مذکور با داده های شاهد موجود برای بوشهر و عسلویه مورد راستی آزمایی قرار گرفته است. با انجام این تحقیق سعی بر آن است که میزان دقت و صحت خروجی این مدل با مقادیر متناظر موجود از فراسنج های شاهد و کارایی آن در پیش بینی های12، 24، و 48 ساعت و بیشتر مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد.
در فرایند راستی آزمایی با تشکیل جدول توافقی به دنبال بررسی انطباق داده های اقلیمی شاهد با خروجی مدل برای دو فراسنج ارتفاع و تناوب موج هستیم. بدین منظور درصد صحت مدل را به ازای مقادیر مدل و داده های شاهد در بازه های زمانی T<=2s،s 2s <T<5و T>5 sبرای تناوب و h<=25cm، 25 cm<h<50cm و h>50cmبرای ارتفاع موج به مدت 12، 24، 48 ، 72 و 99 ساعت در نظر گرفتیم. در این تحقیق همچنین امتیازهای مهارتی مدل برای پیش بینی ارتفاع و تناوب موج محاسبه گردیده اند. میانگین خطای مطلق و نسبی مدل با داده های شاهد برای پیش بینی 24 تا 99 ساعت محاسبه و در جدول11 فقط مقادیر مربوط به 48 ساعت که در مجموع از دقت بالاتری برخوردار بوده اند درج شده است. نمودارهای سری زمانی ارتفاع و تناوب موج مدل ودیدبانی ناشی از بویه ترسیم شده اند. نتایج نهایی از جمع بندی تحلیل ها بدست آمده اند.
راستی آزمایی
جدول توافقی
فراسنج های اقلیمی
2011
09
23
69
92
https://clima.irimo.ir/article_14119_f82b51a0d995b4749b388617aff42a05.pdf
پژوهش های اقلیم شناسی
2228-5040
2228-5040
1390
1390
5
پهنه بندی خطر خشکسالی مناطق خشک با استفاده از روشهای دانش مبنا در محیط GIS (مطالعه موردی: حوضه شیطور، یزد)
علی اکبر
متکان
روشنک
درویش زاده
امین
حسینی اصل
محسن
ابراهیمی خوسفی
زهره
ابراهیمی خوسفی
خشکسالی تاثیرات منفی بسیاری روی اقتصاد، محیط زیست و کشاورزی می گذارد و خسارات سنگینی را برای قسمت های مختلف جهان به بار می آورد، لذا تخمین و پیش بینی خشکسالی همواره یک مسئله مهم برای تصمیم گیرندگان و برنامه ریزان بوده است. هدف از این تحقیق پهنه بندی خطر خشکسالی در حوضه شیطور واقع در استان یزد با تلفیق داده های ماهواره ای، محیطی و هواشناسی می باشد. بدین منظور از تصاویر ماهواره ای ALOS (تیر 1388)، نقشه های توپوگرافی مقیاس 25000/1 و آمار بارندگی، دما و تبخیر ایستگاههای هواشناسی استفاده شده است. در ابتدا لایه های اطلاعاتی عوامل موثر بر خشکسالی (شیب، جهت، ارتفاع، دما، بارندگی، تبخیر، کاربری اراضی، تراکم شبکه آبراهه ها و درصد پوشش گیاهی) تهیه و سپس با استفاده از منطق فازی و براساس حساسیت به خشکسالی استاندارد گردید. از روش سلسله مراتبی جهت تعیین وزن هر پارامتر استفاده شد. به منظور تلفیق لایه های مذکور از دو روش شاخص وزنی و اپراتورهای مختلف منطق فازی و به منظور ارزیابی نتایج حاصله از شاخص عمودی خشکسالی اصلاح شده[1] (MPDI) استفاده شده است. نتایج نشان داد که از بین روشهای مورد استفاده، روش شاخص وزنی با بالاترین دقت (81/0R2 =) می تواند به منظور پهنه بندی خطر خشکسالی مورد استفاده قرار بگیرد.
[1] Modified Perpendicular Drought Index
خطر خشکسالی
مناطق خشک
سنجش از دور
GIS
روشهای دانش مبنا
2011
09
23
103
116
https://clima.irimo.ir/article_14120_878904947b09cfceea72e0c633fdc904.pdf
پژوهش های اقلیم شناسی
2228-5040
2228-5040
1390
1390
5
روشی جدید جهت پیشبینی پراکنش مکانی دما و بارش در حوضه آبریز رودخانه قرهسو (اردبیل)
استفاده از پراکنشهای مکانی بارش و دما نقش مهمی در افزایش دقت خروجی مدلهای هیدرولوژیکی دارند. هدف از این مقاله تهیه پراکنشهای مکانی دما و بارش در آینده در حوضه آبریز رودخانه قرهسو است. حوضه آبریز مورد مطالعه در شمال غرب کشور و در استان اردبیل قرار دارد. این حوضه آبریز از نظر تولید محصولات کشاورزی در ایران دارای اهمیت بسیار است. در تهیه پراکنشهای مکانی بارش و دما از روشهای درونیابی شامل روشهای وزنی عکس فاصله، توابع پایه شعاعی(RBF)، مکانی چند جملهای و کریجینگ از نرمافزار ArcGIS استفاده شده است. بدین منظور ابتدا دادههای ماهانه بارندگی و دما در حوضه آبریز رودخانه قرهسو با استفاده از 10 ایستگاه هواشناسی در سال 2004 تهیه شد، سپس به منظور انتخاب روش مناسب برای تهیه پراکنشهای مکانی بارش و دمای حوضه آبریز کارایی روشهای زمین آمار مورد بررسی قرار گرفت. با محاسبه شاخصهای میانگین خطا و ریشه میانگین مربعات خطا و مقایسه، روش وزنی عکس فاصله مناسبترین روش برای تهیه پراکنش مکانی دما و روش RBF برای تهیه پراکنشهای مکانی بارش در این حوضه شناخته شده است. در صورتیکه با کمک روشی بتوان پراکنشهای مکانی بارش و دما در آینده را تهیه کرد، میتوان پیشبینیهای دبی را با استفاده از مدلهای هیدرولوژیکی انجام داد. در این مقاله الگوریتم روشی بیان شده که میتوان به کمک آن پراکنشهای مکانی بارش و دما در آینده را تهیه کرد. برای پیشبینی پراکنشهای مکانی دما و بارش در آینده نیاز به یک مدل پیشبینیکننده متغیرهای آب و هوایی است که در این مقاله از دادههای مدل اقلیمی منطقهای PRECIS استفاده شده است. خروجی دادههای مدل PRECIS با قدرت تفکیک 50×50 کیلومتر بر اساس سناریوی B2 از سری سناریوی SERS و برای سالهای 2071 تا 2100 است. نتایج پراکنشهای مکانی دما در حوضه نشان میدهد که دما در تمامی حوضه آبریز رودخانه قرهسو نسبت به دوره پایه بین 2 تا 5 درجه سانتیگراد افزایش مییابد و همچنین نتایج پراکنشهای مکانی بارش در حوضه به دلیل افزایش و کاهش در ماههای مختلف سال روند خاصی را تسبت به دوره پایه نشان نمیدهد.
پیشبینی پراکنشهای مکانی بارش و دما
حوضه آبریز رودخانه قرهسو
مدل PRECIS
روشهای درونیابی
2011
09
23
117
130
https://clima.irimo.ir/article_14123_d829015d5760602cf54af58e51038936.pdf